[center]
بەسەرھاتێکی کاریگەرو سەرنجڕاکێش : ئەو ئافرەتەی تەنھا بە قورئان قسە دەکات.

بەڵگە نەویستە کە ھەرکەس دەست بە ئاینی ئیسلامەوە بگرێت و بە ملکەچییەوە فرمانەکانی پەروەردگار جێ بە جێ بکات خودای گەورە بەرزی دەکاتەوە و پلەو پایەی مەزنی پێ دەبەخشێت و لە دونیا و لە دواڕۆژدا ڕوو سوور و سەر بڵندی دەکات . ئەمەی خوارەوەش بەسەرھاتی یەکێک لە شێرە ژنانی ئیسلامە کە چۆن دەستی بە قورئانی پیرۆزەوە گرتووە .

تێکۆشەرێکی ...خواپەرست ( عەبدوڵڵای کوڕی موبارەک ) دەڵێت : بۆ حەجکردن چووم بۆ ماڵی خودا و سەردانی گۆڕی پێغەمبەر ( درودی خوای لەسەر بێت ) ، لە کاتێکدا کە لە ڕێگادا بووم بۆ گەڕانەوە ، ڕەشاییەکم بینی لە بەردەممدا ، کە لێی نزیک بوومەوە زانیم کە پیرە ژنێکە ، پێم وت : سەلام و ڕەحمەت وبەرەکەتی خودات لەسەر بێت .
وتی : ( سَلَامٌ قَوْلاً مِّن رَّبٍ رَّحِيمٍ) . واتە : لەگەڵ سڵاو دا لە پەروەردگارێکی میھرەبانەوە .
پێم وت : ڕەحمەتی خودات لێ بێ چی دەکەیت لەم شوێنەدا ؟
وتی : ( مَن يُضْلِلِ اللهُ فَلَا هَادِىَ لَهُ ) . واتە: ئەوەی خودا گومڕای بکا ، کەس ناتوانێت ببێتە ھۆی ھیدایەت دانی .
ئیتر زانیم کە ڕێگای لێ تێک چووە .
وتم پێی: دەتەوێ بۆ کوێ بچیت ؟
وتی : ( سُبْحَانَ الَّذِى أَسْرَى بِعَبْدِهِ لَيْلَا مِّنَ الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ إِلَى الْمَسْجِدِ الْأَقْصَا) . واتە : پاکی و بێگەردی و ستایش بۆ ئەو زاتەی کە شەوڕەویی کرد بە بەندەی خۆی ، لە مزگەوتی حەڕام بۆ مزگەوتی ئەقسا .
بۆم دەرکەوت کە دەیەوێت بۆ ( بیت المقدس ) بچێت .
پێم وت : ئەی لە کوێوە دێیت ؟
وتی : ( وَ لِلَّهِ عَلَى النَّاسِ حِجُّ الْبَيْتِ مَنِ اسْتَطَاعَ إِلَيْهِ سَبِيلاً) . واتە : خودای گەورە لەسەر خەڵکی بڕیار داوە حەج و سەردانی کەعبە بکەن ، بە تایبەت ئەوانەی کە توانایان ھەیە .
تێگەیشتم کەلە حەج گەڕاوەتەوە .
پێم وت : چەند ڕۆژە لێرە دای ؟
وتی : (ثَلَاثَ لَيَالٍ سَوِيًّا ) . واتە : سێ شەوی تەواو .
وتم : ھیچ خواردنت پێ نابینم کە بیخۆیت .
وتی : ( هُوَ يُطْعِمُنِى وَ يَسْقِينِ ) . واتە : ئەوە ( خودای گەورە ) کە خۆراک و خواردنەوەم پێ دەبەخشێت .
پێم وت : ئەی بەچی دەستنوێژ دەگریت ؟
وتی : (فَلَمْ تَجِدُواْ مَاءً فَتَيَمَّمُواْ صَعِيدًا طَيِّبًا ) . واتە : ئاوتان دەست نەدەکەوت ، ئەوا تەیەموم بکەن بە خاکێکی پاک .
وتم : من خواردنم پێیە ئەگەر نان ئەخۆیت ؟
وتی : ( ثُمَّ أَتِيُّواْ الصِّيَامَ إِلَى الَّيْلِ ) . واتە : لەوەو دوا ڕۆژوەکەتان ببەنە سەر تا شەو دادێت .
وتم : خودا شکاندنی ڕۆژووی ڕێگە داوە بۆمان لەسەفەر دا .
وتی : ( وَ أَن تَصُومُوا خَيْرٌ لَّكُمْ إِن كُنتُمْ تَعْلَمُونَ ). واتە : بێگومان ئەگەر بەڕۆژوو بن چاکترە و پاداشتی زۆرترە ئەگەر بزانن .
پێم وت : ئەی بۆ وەک چۆن من قسەت لەگەڵ دا دەکەم ، تۆش ئاوەھا قسە ناکەیت ؟
وتی : ( مَّا يَلْفِظُ مِن قَوْلٍ إِلَّا لَدَيْهِ رَقِيبٌ عَتِيدٌ ) . واتە : ھەر قسەیەکی لە دەم دەرچێت خێرا چاودێرێکی ئامادە تۆماری دەکات .
وتم : تۆ لەچی ھۆزێکیت ؟
وتی : ( وَلَا تَقْفُ مَا لَيْسَ لَكَ بِهِ عِلْمٌ إِنَّ السَّمْعَ وَالْبَصَرَ والْفُؤَادَ كُلُّ أُوْلَاءِكَ كَانَ عَنْهُ مَسؤُلًا ) . واتە : لە شتێک مەدوێ کە زانست و زانیارییت دەربارەی نی یە ، چونکە بە ڕاستی دەسگاکانی بیستن و بینین و تێگەیشتن ھەر ھەمووی بەرپرسیارە لە بەرامبەرییەوە .
پێم وت : ھەڵەم کرد ، داوای لێ بوردنت لێ دەکەم .
وتی : (قَالَ لَا تَثْرِيبَ عَلَيْكُمُ الْيَوْمَ يَغْفِرُ اللهُ لَكُمْ) . واتە : وتی ئەمڕۆ ھیچ سەرزەنشتێکتان لەسەر نی یە ، خوا لێتان خۆش بێ .
وتم : ئایا دەتەوێت بتخەمە سەر حوشترەکە و بگەیتەوە بە کاروانەکەت ؟
وتی : ( وَمَا تَفْعَلُواْ مِنْ خَيْرٍ يَعْلَمْهُ اللهُ) . واتە : ھەر خێر و چاکەیەک ئەنجام بدەن خوا پێی دەزانێت و ئاگادارە لێی .
منیش ئەم حوشترەمم بۆ دانیشاند ...
وتی : ( قُل لٍَلْمُؤْمِنينَ يَغُضُّواْ مِنْ أَبْصَارِهِمْ ) . واتە : بە ئیماندارانی پیاو بڵێ کە چاویان بپارێزن .
منیش چاوم پاراست لێی و پێم وت : سواربە ، کە ویستی سەرکەوێت ، حوشترەکەم ڕای کرد و ڕانەوەستا ، جلەکانی دڕا.
وتی : ( وَمَا أَصَابَكُم مِّن مُّصِيبَةٍ فَبِمَا كَسَبَتْ أَيْدِيكُمْ ) . واتە : ھەر بەڵا و نەھامەتییەکتان بەسەر دێت ، دەرەنجامی کاروکردەوەی خۆتانە.
پێم وت : ئارام بگرە تا عاقڵی دەکەم .
وتی : ( فَفَهَّمْنَاهَا سُلَيْمَانَ ) . واتە : کێشەکانمان لە سولەیمان گەیاند .
حوشترەکەم ھێمن کردەوە و ، پێم وت : سوار بە .
وتی : ( سُبْحَانَ الَّذِى سَخَّرَ لَنَا هَذَا وَمَا كُنَّا لَهُ مُقْرِنِينَ * وَإِنَّا إِلَى رَبِّنَا لَمُنقَلِبُونَ) . واتە : ستایش و بەرزی و بێگەردی بۆ ئەو زاتەی کە ئەمەی بۆ ڕەخساندووین ، ھەرگیز ئێمە نەماندەتوانی رامیان بێنین . بێگومان ھەر بۆ لای پەروەردگارمان دەگەڕێینەوە .
عبدوڵڵا وتی : جڵەوی حوشترەکەم گرت و ، بەخێرایی دەڕۆیشتم و ھاوارم دەکرد .
وتی : ( وَاقْصِدْ فِى مَشْيِكَ وَاغْضُضْ مِن صَوْتِكَ ) . واتە : لە ڕۆیشتن دا مامناوەندیانە بڕۆ ، بەرەو ئامانجێکی چاک ھەنگاو بنێ ، بە دەنگی ھێواش و لەبار گفتوگۆبکە و بدوێ .
ئیتر منیش ھێواش ھێواش دەڕۆیشتم و ، بە دەنگی نزم شیعرم دەگوت .
وتی : ( فَاقْرَءُواْ مَا تَيَسَّرَ مِنَ الْقُرْءَانِ ) . واتە : چەندتان توانیوەو چۆنتان بۆ لوا قورئان بخوێنن و دەوری بکەنەوە .
پێم وت : تۆ خێرێکی باشت پێ دراوە .
وتی : ( وَمَا يَذَّكَّرُ إِلَّا أُولُواْ الْأَلْبَابِ) . واتە : بێجگە لە ژیر و ھۆشمەندەکان کەسانی تر لەو بەھرەیە تێناگەن و قەدری نازانن .
کاتێک کەمێک بردم ... پێم وت : ئایا مێردت ھەیە ؟
وتی : ( يَا أَيُّهَا الَّذِينَ ءَامَنُوا لَا تَسْئَلُواْ عَنْ أَشْيَآءَ إِن تُبْدَ لَكُمْ تَسُؤْكُمْ) . واتە : ئەی ئەوانەی باوەڕتان ھێناوە ، پرسیار مەکەن لە ھەندێک شت ، کە ئەگەر روون بکرێتەوە و فەرزبکرێت لەسەرتان سەغلەتتان دەکات .
بێ دەنگ بووم و ئیتر ھیچ قسەم نەکرد ھەتا گەیاندمەوە بە کاروانەکەی . پێم وت : ئەوە کاروانەکەیە و ، تۆ کێت ھەیە تێیدا ؟
وتی : ( الْمَالُ وَالْبَنُونَ زِينَةُ الْحَيَاةِ الدُّنْيَا ) . واتە : ماڵ و سامان و نەوە ، زینەت و جوانین بۆ ژیانی دنیا .
زانیم کە چەند منداڵێکی ھەیە . پێم وت : چەند کوڕت ھەیە ؟
وتی : (سَيَقُولُونَ ثَلَاثَةٌ). واتە : دەڵێن سیانن .
وتم : ئێوە ئیشتان چی بوو لە حەج ؟
وتی : ( وَعَلَامَاتٍ وَبِاْنَّجْمِ هُمْ يَهْتَدُونَ ) . واتە : ھەروەھا نیشانەی زۆر و زەبەندی لە زەوی دا دابینکردووە ، بەھۆی ئەستێرەکانەوە خەڵکی ڕێڕەوی خۆیان بدۆزنەوە .
تێگەیشتم کە چاوساغی ڕێبوارەکانە ، گەیاندمە گومەز و کۆشکەکان . وتم : ئەمە گومەزەکانە کێت ھەیە لێرەدا ؟
وتی : ( وَاْتَّخَذَ اللهُ إِبْرَاهِيمَ خَلِيلًا ) . واتە : خوای گەورە ئیبراھیمی کردۆتە خۆشەویست و ڕێزداری خۆی .
( وَكَلَّمَ اللهُ مُوسَى تَكْلِيماً) . واتە : خوای گەورە خۆی لەگەڵ موسادا گفتوگۆی یەکسەری ئەنجام داوە .
(يَا يَحْيَى خُذِ الْكِتَابَ بِقُوَّةِ) . واتە : ئەی یەحیا ، کتێبی ( تەورات) بە توندی بگرە و پابەندی بە.
بانگی کرد : ئەی ئیبراھیم .. موسا .. یەحیا ..!
چەند لاوێک وەک مانگ ھاتن بۆ لای و ، دەستیان ماچ کرد و دوای ئەوەی لە دانیشتن تێر بووم لەلای .
وتی : ( فَاْبْعَثُواْ أَحَدَكُم بِوَرِقِكُمْ هَذِهِ إِلَى الْمَدِينَةِ فَلْيَنظُرْ أَيُّهَآ أَزْكَى طَعَامًا فَلْيَأْتِكُم بِرِزْقِ مِنْهُ) . واتە : یەکێکتان بنێرن با ئەم پارە زیوەتان ببات بۆ شار و سەرنج بدات ، بزانێ کێ خۆراکی خاوێنی ھەیە ، با ھەندێکتان بۆ بکڕێ و بۆتان بێنێ .
یەکێکیان چوو ، خواردنی کڕی و خستیە بەردەمی من .
وتی : ( كُلُواْ وَاْشْرَبُواْ هَنِيئَا بِمَآ أَسْلَفْتُمْ فِى الْأَيَّامِ الْخَالِيَةِ ) . واتە : بخۆن و بخۆنەوە نۆشتان بێت ، بەھۆی دەستپێشکەریتان لە ڕۆژگاری ڕابردوودا .
خۆی پارویەکی خستە دەمیەوە ..
وتی : (وَجَآءَتْ سَكْرَةُ الْمَوَتِ بِالْحَقِّ ذَلِكَ مَا كُنْتَ مِنْهُ تَحِيدُ ) . واتە : مردن و ئازارەکانی یەخەت پێ دەگرێت ، ئەمە بەسەرھات و ڕووداوێکە خۆتت لێ لادەداو پەنات لێدەگرت .
دوای ئەوەی ئەم ئایەتە پیرۆزەی خوێندەوە کەوتە گیاندان و مرد .
عبدوڵڵای کوڕی موبارەک دەڵێ : پاشان لە خەوم دا بینیم ، لێم پرسی ئێستا حاڵت چۆنە ؟
وتی : (إِنَّ الْمُتَّقِينَ فِى جَنَّاتِ وَنَهَرٍ * فِى مَقْعَدِ صِدْقٍ عِندَ مَلِيكٍ مَّقْتَدِرِ) . واتە : پارێزگاران و خواناسان لەناو باخ و ڕووبار و تاڤگەکاندا ژیانی پڕ بەختیاری و کامەرانی ھەمیشەیی دەبەنە سەر .. لە خزمەت پاشای بە دەسەڵات و ، کۆبوونەوەی خۆشیان بۆ ساز دەکات ، تا تیایدا زیاتر و زۆرتر شادمان و خۆشنوود ببن .

تێبینی : بەداخەوە ئێمەی موسڵمانان زۆر کەمتەرخەمین بەرامبەر بە قورئان و فەرموودەکانی پێغەمبەرمان ، کەممان ھەیە شارەزاییمان دەربارەیان ھەبێت ، ھیوادارم ئەم بەسەرھاتە ببێتە وەرچەرخانێک بۆ ھەموو خوشک و برایانمان تاکو زیاتر ڕوو لە خوێندنەوەو خۆشارەزاکردن بکەن لە ھەموو بوارەکانی ژیان بەگشتی و ئاینی ئیسلام بە تایبەتی .
تێبینی ٢ : ئەو ئایەتە پیرۆزانەی کە لە بەسەرھاتەکە ھاتوون لەم سورەتانەی خوارەوەن بەپێی ڕیزبەندی :
1- سورة يس اية 58.
2- سورة الاعراف اية 186.
3- سورة الاسراء اية 1 .
4- سورة آل عمران اية 97 .
5- سورة مريم اية 10 .
6- سورة الشعراء اية 79 .
7- سورة النساء اية 43 .
8- سورة البقرة اية 187 .
9- سورة البقرة اية 184 .
10- سورة ق اية 18 .
11- سورة الاسراء اية 36 .
12- سورة يوسف اية 92 .
13- سورة البقرة اية 197 .
14- سورة النور اية 30 .
15- سورة الشورى اية 30 .
16- سورة الانبياء اية 79 .
17- سورة الزخرف اية 13 .
18- سورة لقمان اية 19 .
19- سورة المزمل اية 20 .
20- سورة البقرة 269 .
21- سورة المائدة اية 101.
22- سورة الكهف اية 46 .
23- سورة الكهف اية 22 .
24- سورة النحل اية 16 .
25- سورة النساء اية 125 .
26- سورة النساء اية 164 .
27- سورة مريم اية 12 .
28- سورة الكهف اية 19 .
29- سورة الحاقة اية 24 .
30- سورة ق اية 18 .
31- سورة القمر اية 54-55 .

سەرچاوە : کتێبی ئافرەتانێکی چاکەکار لە مێژووی ئیسلام دا .