2012-01-23, 05:31
رسالة بيانات كاتب الموضوع
38. سورة ص المعلومات الكاتب:
اللقب:
الرتبه:
الصورة الرمزية
البيانات عدد المساهمات : 6825 تاريخ التسجيل : 23/07/2010
الإتصالات الحالة: وسائل الإتصال:
لتواصل معنا عبر الفيس بوك: تويتر:
موضوع: 38. سورة ص
سوره ۳۸: ص – جزء ۲۳ بسم الله الرحمن الرحيم بهناوی خوای بهخشندهی میهرهبان ص وَالْقُرْآنِ ذِي الذِّكْرِ ﴿۱﴾ (ص) سهرنجی سهرهتای سورهتی (البقره) بده، سوێند بهم قورئانه که خاوهنی ئامۆژگاری و شکۆمهندی و قهدر و ڕێزه. بَلِ الَّذِينَ كَفَرُوا فِي عِزَّةٍ وَشِقَاقٍ﴿٢﴾ کهچی ئهوانهی بێ باوهڕ بوون (بڕوا بهم قورئانه پیرۆزه ناهێنن، ئهوه لهبهر ئهوه نیه کهم و کووری و ناتهواوی لهم قورئانهدا ههبیت) بهڵکو لهبهر ئهوهیه که خۆیان بهزل دهزانن و بڕیاریانداوه لووت بهرز بن له ئاستیدا و دژایهتی بکهن. كَمْ أَهْلَكْنَا مِن قَبْلِهِم مِّن قَرْنٍ فَنَادَوْا وَلاتَ حِينَ مَنَاصٍ ﴿٣﴾ چهندهها گهل و نهوهمان پێش نهمان لهناو بردووه (لهکاتی دهسپێکردنی سزای ئێمهدا)هاواریان دهکرد، شیوهن و زاریان بوو، بهڵام تازه کار لهکار ترازابوو، وهختی ڕزگاربوون بهسهرچوو. وَعَجِبُوا أَن جَاءَهُم مُّنذِرٌ مِّنْهُمْ وَقَالَ الْكَافِرُونَ هَذَا سَاحِرٌ كَذَّابٌ ﴿٤﴾ بێ باوهڕهکان سهرانسوڕما لهوهی که بیدارکهرهوهیهک له خۆیان هاتووه بۆیان و وتیان: ئائهمه جادوگهرێکی زۆر درۆزنه. أَجَعَلَ الآلِهَةَ إِلَهًا وَاحِدًا إِنَّ هَذَا لَشَيْءٌ عُجَابٌ ﴿٥﴾ (ههروهها دهیانوت: ئایا پێتان سهیر نیه) ههموو خواکانی کردووه به یهک خوا، بهڕاستی ئهمه شتێکی زۆر سهیرو سهمهرهیه!! وَانطَلَقَ الْمَلَأُ مِنْهُمْ أَنِ امْشُوا وَاصْبِرُوا عَلَى آلِهَتِكُمْ إِنَّ هَذَا لَشَيْءٌ يُرَادُ ﴿٦﴾ دهسهڵاتدار و گهورهکانیان ڕۆیشتن بۆ لای یهکتر، داوای پابهندی و خۆگریان دهکرد، له پێناو بتهکانیاندا و دهربارهی بانگهوازی یهکخواناسی دهیانوت: بهڕاستی ئهمه شتێکه مهبهستێکی تیادایه (که ببێته گهوره)…!! مَا سَمِعْنَا بِهَذَا فِي الْمِلَّةِ الآخِرَةِ إِنْ هَذَا إِلاَّ اخْتِلاقٌ ﴿٧﴾ ئێمه ئهم دهنگوباسهمان له کۆتا ئایندا (که ئاینی مهسیحیه و سێ خوا دهپهرستن) نهبیستووه ! ئهمه ههر تهنها شتێکی دهست ههڵبهست و دروستکراوه!! أَأُنزِلَ عَلَيْهِ الذِّكْرُ مِن بَيْنِنَا بَلْ هُمْ فِي شَكٍّ مِّن ذِكْرِي بَلْ لَمَّا يَذُوقُوا عَذَابِ ﴿٨﴾ ههروهها دهیانوت: ئایا ڕهوایه له نێوان ئێمهماناندا قورئان بۆ محمد صلی الله علیه وسلم دابهزێت؟! خوا دهفهرموێت: نهخێر، ئهوانه ههر له گوماندان بهرامبهر قورئانهکهی من، جا ئهگهر سزاو ئازاری من بچێژن (ئهوسا باوهڕی پێ دههێنن)؟!! أَمْ عِندَهُمْ خَزَائِنُ رَحْمَةِ رَبِّكَ الْعَزِيزِ الْوَهَّابِ ﴿٩﴾ مهگهر ئهمانه گهنجینهی ڕهحمهت و بهخشندهیی پهروهردگاری تۆیان بهدهسته که زاتێکی باڵادهست و بهخشندهیه (تا دیاریکردنی پێغهمبهریش بهویستی ئهوان بێت)؟! أَمْ لَهُم مُّلْكُ السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضِ وَمَا بَيْنَهُمَا فَلْيَرْتَقُوا فِي الأَسْبَابِ ﴿۱٠﴾ ئایا مهگهر ئهوانه خاوهنی ئاسمانهکان و زهوی و نێوانیانن، تا خێرو بێرو بهخشینهوهش بهئارهزووی ئهوان بێت؟ ئهگهر وایه با بههۆکارێک بهرزبنهوه بۆ ئاسمان و دهست بخهنه کاروباری خوا…!! جُندٌ مَّا هُنَالِكَ مَهْزُومٌ مِّنَ الأَحْزَابِ ﴿١۱﴾ سهربازانێکی زۆر وا لهوێن، له دهستهو گرۆ جۆر به جۆرهکان، ههمیشه تێکدهشکێن. كَذَّبَتْ قَبْلَهُمْ قَوْمُ نُوحٍ وَعَادٌ وَفِرْعَوْنُ ذُو الأَوْتَادِ ﴿۱٢﴾ پێش ئهمان قهومی نوح و عاد و فیرعهونی خاوهنی هێزو دهسهڵات (مهبهست ئههرامهکانه) وَثَمُودُ وَقَوْمُ لُوطٍ وَأَصْحَابُ الأَيْكَةِ أُوْلَئِكَ الأَحْزَابُ ﴿۱٣﴾ ههروهها ثمود، قهومی صالح و قهومی لوط و خاوهن باخه چڕو پڕهکان، ئائهو دهسته و گرۆیانه (ههر ههموویان دژایهتی ئاین و بهرنامهی خوایان کرد، خوای گهورهش دوای ماوهیهکی دیاریکراو ههموویانی ڕیشهکهن کرد). إِن كُلٌّ إِلاَّ كَذَّبَ الرُّسُلَ فَحَقَّ عِقَابِ ﴿۱٤﴾ ههریهک لهوانه بهرنامهی ههموو پێغهمبهرانیان بهدرۆزانی و بهو کارهیان، خۆیان شایستهی تۆڵهی ئیمه کرد. وَمَا يَنظُرُ هَـٰؤُلاَءِ إِلاَّ صَيْحَةً وَاحِدَةً مَّا لَهَا مِن فَوَاقٍ ﴿۱٥﴾ ئهوانه چاوهڕانی هیچ شتێک ناکهن، تهنها یهکدهنگی سامناکی گهوره نهبێت، که کتوپڕ ڕوودهدات و پێویستی به دووباره بوونهوه نیه . وَقَالُوا رَبَّنَا عَجِّل لَّنَا قِطَّنَا قَبْلَ يَوْمِ الْحِسَابِ ﴿۱٦﴾ کهچی خهڵکی نهفام دهڵێن: پهروهردگارا ههر چیت بۆ بڕیارداوین پێش ڕۆژی لێپرسینهوه، پێمان ببهخشه. اصْبِرْ عَلَى مَا يَقُولُونَ وَاذْكُرْ عَبْدَنَا دَاوُودَ ذَا الأَيْدِ إِنَّهُ أَوَّابٌ ﴿۱٧﴾ ئهی پێغهمبهر صلی الله علیه وسلم تۆ خۆگربه له بهرامبهر ههموو ئهو گوفتاره نادروست و ههڵانهوه که دهیڵێن، بهڵکو یادی بهندهمان داود بکه که توانایی و دهسهڵاتمان پێ بهخشیبوو، بهڕاستی ئهو ههمیشه دڵی لای ئێمه بوو، بهتهنگ ڕهزامهندی ئێمهوه بوو. إِنَّا سَخَّرْنَا الْجِبَالَ مَعَهُ يُسَبِّحْنَ بِالْعَشِيِّ وَالإِشْرَاقِ ﴿۱٨﴾ بهڕاستی ئێمهش کهژ و کێوهکانمان بۆ ڕام هێنابوو، ئهوانیس یاد و تهسبیحاتی خوایان دهکرد و پێکهوه دهیانوتهوه له دهمه و ئێواران و بهرهبهیانهکاندا. وَالطَّيْرَ مَحْشُورَةً كُلٌّ لَّهُ أَوَّابٌ ﴿۱٩﴾ ههروهها بهڵندهکانیشمان بۆ ڕام هێنابوو به دهوریشیدا کۆ کرابوونهوه، ههموویان پێکهوه تهسبیحاتیان دهکرد، ههموویان گوێڕایهڵ و فهرمانبهرداری خوا بوون. وَشَدَدْنَا مُلْكَهُ وَآتَيْنَاهُ الْحِكْمَةَ وَفَصْلَ الْخِطَابِ ﴿٢٠﴾ ئێمه پاشایهتیهکهمان بههێزکردو حیکمهت و دانایی وقسه و فهرمانی بهجێمان پێبهخشی. وَهَلْ أَتَاكَ نَبَأُ الْخَصْمِ إِذْ تَسَوَّرُوا الْمِحْرَابَ ﴿٢۱﴾ ئهی پێغهمبهر صلی الله علیه وسلم ئایا ههواڵی ئهوانهت پێنهگهیشتووه که کێشهیهکیان ههبوو، به دیوارا سهرکهوتن و خۆیان گهیانده میحرابهکهی! إِذْ دَخَلُوا عَلَى دَاوُودَ فَفَزِعَ مِنْهُمْ قَالُوا لا تَخَفْ خَصْمَانِ بَغَى بَعْضُنَا عَلَى بَعْضٍ فَاحْكُم بَيْنَنَا بِالْحَقِّ وَلا تُشْطِطْ وَاهْدِنَا إِلَى سَوَاءِ الصِّرَاطِ ﴿٢٢﴾ کاتێک خۆیانکرد به ژوورداو چوونه لای داود، ئهویش لێیان ترسا، بهڵام ئهوان وتیان: مهترسه،ههردووکمان ناکۆکیهکمان ههیه و لایهکمان ستهمی لهلایهکمان کردووه، داواکارین که به دادپهروهریی له نێوانماندا بڕیار بدهیت و لایهنی هیچ کهسێکمان نهگریت، ڕێنموویشمان بکه بۆ ڕێگهی ڕاست و دروست. إِنَّ هَذَا أَخِي لَهُ تِسْعٌ وَتِسْعُونَ نَعْجَةً وَلِيَ نَعْجَةٌ وَاحِدَةٌ فَقَالَ أَكْفِلْنِيهَا وَعَزَّنِي فِي الْخِطَابِ ﴿٢٣﴾ یهکێکیان وتی: بهڕاستی ئهم برایهم نهوهد و نۆ مهڕی ههیه بهڵام من تهنها یهک مهڕم ههیه، کهچی پێم دهڵێت: ئهو مهڕهشم بدهرێ، بهقسهی زل و زۆرزانیی دهیهوێت لێم زهوت بکات. قَالَ لَقَدْ ظَلَمَكَ بِسُؤَالِ نَعْجَتِكَ إِلَى نِعَاجِهِ وَإِنَّ كَثِيرًا مِّنْ الْخُلَطَاء لَيَبْغِي بَعْضُهُمْ عَلَى بَعْضٍ إِلاَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ وَقَلِيلٌ مَّا هُمْ وَظَنَّ دَاوُودُ أَنَّمَا فَتَنَّاهُ فَاسْتَغْفَرَ رَبَّهُ وَخَرَّ رَاكِعًا وَأَنَابَ ﴿٢٤﴾ داود وتی: سوێند به خوا بێگومان ئهو برایهت ستهمی لێ کردوویت بهوهی دهیهوێت تاکه مهڕهکهی تۆ بخاته سهر مهڕهکانی خۆی، لهڕاستیدا زۆربهی ئهوانهی شهریک و هاوکارن ستهم له یهکتری دهکهن، جگه لهوانهی که ئیمان و باوهڕیان ههیه و کاروکردهوهی چاک ئهنجام دهدهن، ئهوانیش زۆر کهمن، (ئینجا دووکهسهکه دیارنهما) ئهوسا ئیتر داود زانی که ئێمه تهنها تاقیمان کردۆتهوه، (لهبهر دوو هۆی سهرهکی، یهکهم: فێر ببێت بهپهله حوکم دهرنهکات…دووهههم: لهبهر ئهوهی سوێندی خوارد لهسهر شتێک که لێکۆڵینهوهی دهربارهی نهکردبوو) ئیتر داوای لێخۆشبوونی له پهروهردگاری کردو بهکڕنووش و سوژدهدا چوو، داوای لێبووردنی کرد… فَغَفَرْنَا لَهُ ذَلِكَ وَإِنَّ لَهُ عِندَنَا لَزُلْفَى وَحُسْنَ مَآبٍ ﴿٢٥﴾ ئێمهش لهو ههڵهیهی خۆش بووین، بێگومان ئهو له نزیکان و خۆشهویستانی ئێمهیه و خۆشترین جێگه و ڕێگهمان بۆ ئاماده کردووه. يَا دَاوُودُ إِنَّا جَعَلْنَاكَ خَلِيفَةً فِي الأَرْضِ فَاحْكُم بَيْنَ النَّاسِ بِالْحَقِّ وَلا تَتَّبِعِ الْهَوَى فَيُضِلَّكَ عَن سَبِيلِ اللَّهِ إِنَّ الَّذِينَ يَضِلُّونَ عَن سَبِيلِ اللَّهِ لَهُمْ عَذَابٌ شَدِيدٌ بِمَا نَسُوا يَوْمَ الْحِسَابِ ﴿٢٦﴾ ئهی داود: بهڕاستی ئێمه تۆمان کردۆته جێنشین لهم وڵاتهدا، فهرمانڕهوایی له نێوان خهڵکدا لهسهر بنچینهی حهق و ڕاستی ئهنجام بده، ههرگیز شوێنی ئارهزوو مهکهوه، تا نهبێته هۆی گومڕاکردن و لادانت له ڕێبازی خوا، چونکه بێگومان ئهوانهی له ڕێبازی خوا لادهدهن، سزای به ئێش و پڕ ئازار بۆیان ئامادهیه، بههۆی فهرامۆشکردنی ڕۆژی لێپرسینهوه. وَمَا خَلَقْنَا السَّمَاءَ وَالأَرْضَ وَمَا بَيْنَهُمَا بَاطِلاً ذَلِكَ ظَنُّ الَّذِينَ كَفَرُوا فَوَيْلٌ لِّلَّذِينَ كَفَرُوا مِنَ النَّارِ ﴿٢٧﴾ ئێمه ئاسمان و زهوی دروستکراوانی نێوانمان بێ هوده و ههڕهمهکهی دروست نهکردووه، ئهوه بیرو باوهڕی ئهوانهیه که بێ باوهڕبوون، هاوار و ناهوناڵه بۆ ئهوانهی که کافر و بێ بڕوان له سزای ئاگری دۆزهخ. أَمْ نَجْعَلُ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ كَالْمُفْسِدِينَ فِي الأَرْضِ أَمْ نَجْعَلُ الْمُتَّقِينَ كَالْفُجَّارِ ﴿٢٨﴾ نهخێر، ئهو باوهڕهیان ههڵهیه، بهڵکو ئایا ڕهوایه پاداشتی ئهوانهی ئیمان و باوهڕیان هێناوه و کاروکردهوه چاکهکانیان ئهنجام داوه، وهک ئهوانه لێ بکهین که تۆوی خراپهیان چاندووه له زهویدا، یاخود ئایا ئهوانهی پارێزگار و لهخواترسن وهک خراپهکاران سهیریان بکهین؟! كِتَابٌ أَنزَلْنَاهُ إِلَيْكَ مُبَارَكٌ لِّيَدَّبَّرُوا آيَاتِهِ وَلِيَتَذَكَّرَ أُوْلُوا الأَلْبَابِ ﴿٢٩﴾ ئهم قورئانه کتێبێکی پیرۆزه دامانبهزاندووه بۆ لای تۆ، بۆ ئهوهی ئایهتهکانی لێک بدهنهوه و بیری لێ بکهنهوه و بۆ ئهوهی خاوهن بیرو هۆشهکان پهند و ئامۆژگاری وهربگرن و تێفکرن. وَوَهَبْنَا لِدَاوُودَ سُلَيْمَانَ نِعْمَ الْعَبْدُ إِنَّهُ أَوَّابٌ ﴿٣٠﴾ ئێمه سولهیمانمان بهخشی به داود، ئای چ بهندهیهکی چاک بوو، چونکه بێگومان سولهیمان ههمیشه بهسۆزهوه داوای لێ خۆشبوونی له خوا دهکرد. إِذْ عُرِضَ عَلَيْهِ بِالْعَشِيِّ الصَّافِنَاتُ الْجِيَادُ ﴿٣۱﴾ کاتێک دهمهو ئێواره ئهو ئهسپه چاکانهی که ئاماده کرابوو بۆ غهزا هێنایان و نمایش کران له پێش چاویدا. فَقَالَ إِنِّي أَحْبَبْتُ حُبَّ الْخَيْرِ عَن ذِكْرِ رَبِّي حَتَّى تَوَارَتْ بِالْحِجَابِ ﴿٣٢﴾ ئینجا وتی: من ههمیسه حهز لهم جۆره کارانه دهکهم و گرنگی بهم ئهسپانه بهخێر دهزانم، لهگهڵ ئهوهشدا نابێت ببنه هۆی ئهوهی که لهیادی پهروهردگارم غهفڵم بکهن و یادی فهرامۆش بکهم، ئهسپهکان غاریان کرد تا له چاو ون بوون. رُدُّوهَا عَلَيَّ فَطَفِقَ مَسْحًا بِالسُّوقِ وَالأَعْنَاقِ ﴿٣٣﴾ لهوهودوا سلێمان فهرمانیدا که بیانگێڕێتهوه و که گهڕانهوه بۆ لای دهستی دههێنا به ڕان و ملیاندا (بهو شێوهیه خۆشهویستی خۆی دهردهبڕی بۆیان، چونکه ئهوانه هۆکارێکن بۆ غهزاو گهیاندنی ئایینی خوا). وَلَقَدْ فَتَنَّا سُلَيْمَانَ وَأَلْقَيْنَا عَلَى كُرْسِيِّهِ جَسَدًا ثُمَّ أَنَابَ ﴿٣٤﴾ سوێن به خوا ئێمه سولهیمانمان تاقیکردهوه و ساوایهکی ناتهواومان فڕێدایه سهر تهختی فهرمانڕهوایهتیهکهی، پاشان گهڕایهوه بۆ لای خوا و پهنای بۆ ئێمه هێنا… (چونکه بهبێ وتنی – ان شاء الله – به ئومێدی چهند کوڕێک بوو). قَالَ رَبِّ اغْفِرْ لِي وَهَبْ لِي مُلْكًا لّا يَنبَغِي لِأَحَدٍ مِّنْ بَعْدِي إِنَّكَ أَنتَ الْوَهَّابُ ﴿٣٥﴾ وتی: پهروهردگارا لێم خۆش ببه و دهسهڵاتێکم پێببهخشه که دهست نهدات بۆ کهسی تر له دوای خۆم، چونکه بهڕاستی تهنها تۆ بهخشێنهری ههموو ناز و نیعمهتێکیت. فَسَخَّرْنَا لَهُ الرِّيحَ تَجْرِي بِأَمْرِهِ رُخَاءً حَيْثُ أَصَابَ ﴿٣٦﴾ ئێمه نزامان گیراکرد و – با – مان بۆ ڕام هێنا، که فهرمانی ئهو بهنهرمی هاتووچۆ بکات، بۆههرشوێنێک ویستی. وَالشَّيَاطِينَ كُلَّ بَنَّاءٍ وَغَوَّاصٍ ﴿٣٧﴾ ههروهها شهیتانهکانیشمان کرده خزمهتگوزاری، له ههموو جۆره بیناسازێک و مهلهوانێکی ژێر دهریا. وَآخَرِينَ مُقَرَّنِينَ فِي الأَصْفَادِ ﴿٣٨﴾ ههندێکی تریش بهکۆت و زنجیر بهسترابوونهوه (تا نهتوانن خراپهکاری ئهنجام بدهن). هَذَا عَطَاؤُنَا فَامْنُنْ أَوْ أَمْسِكْ بِغَيْرِ حِسَابٍ ﴿٣٩﴾ ئهمه بهخششی ئێمهیه بۆ تۆ ئهی سولهیمان تۆش دهبهخشیت، یان نابهخشیت لێپرسینهوهت نییه و خۆت سهربهستیت. وَإِنَّ لَهُ عِندَنَا لَزُلْفَى وَحُسْنَ مَآبٍ ﴿٤٠﴾ بێگومان سولهیمان له لای ئێمه پلهی زۆر نزیکی ههیه و پاشهڕۆژ و ئایندهیهکی جوانی ههیه لای ئێمه. وَاذْكُرْ عَبْدَنَا أَيُّوبَ إِذْ نَادَى رَبَّهُ أَنِّي مَسَّنِيَ الشَّيْطَانُ بِنُصْبٍ وَعَذَابٍ ﴿٤۱﴾ ئهی پێغهمبهر صلی الله علیه وسلم سهر گوزهشتهی بهندهی ئێمه – ئهیوب- یان بۆ باس بکه، کاتێك بانگی له پهروهردگاری کردو وتی: بێگومان شهیتان توشی نهخۆشی و ئازاری کرووم. ارْكُضْ بِرِجْلِكَ هَذَا مُغْتَسَلٌ بَارِدٌ وَشَرَابٌ ﴿٤٢﴾ ئێمهش دوعا و نزامان گیرا کرد و وتمان: ههسته، بهپێی خۆت ڕابکه، ئهوه ئاوێکی سارده بۆ خۆشتن و خواردنهوه. وَوَهَبْنَا لَهُ أَهْلَهُ وَمِثْلَهُم مَّعَهُمْ رَحْمَةً مِّنَّا وَذِكْرَى لِأُولِي الأَلْبَابِ ﴿٤٣﴾ ئهوسا ههموو کهس و کاریمان پێبهخشی و ئهوهندهی تریش، ئهوه ڕهحمهت و میهرهبانی تایبهتی بوو لهلایهن ئێمهوه، یاداوهریش بۆ ههموو خاوهن بیرو هۆشهکان. وَخُذْ بِيَدِكَ ضِغْثًا فَاضْرِب بِّهِ وَلا تَحْنَثْ إِنَّا وَجَدْنَاهُ صَابِرًا نِعْمَ الْعَبْدُ إِنَّهُ أَوَّابٌ ﴿٤٤﴾ (ئهیوب صلی الله علیه وسلم جارێک له خێزانهکهی دڵی ئێشا، سوێندی خوارد که ئهگهر چاك بۆوه چهند دارێکی لێبدات، خوای میهرهبانیش وهك ڕێزێك بۆ ئهو ئافرهته وهفاداره فهرمانی پێدا): چهپکێ لاسکی ناسك بگرێت بهدهستهوه (بهقهدهر ئهو ژمارهیهی که بڕیاری دابوو و بیماڵێت به هاوسهرهکهیداو فهرمووی) سوێندهکهشت مهشکێنه، ئێمه بینیمان بهڕاستی خۆگر و بهئارامگر بوو، بهندهیهکی چاك و ڕێك و پێك بوو، بێگومان ئهو تهوبهکاره و ههمیشه دڵی لای پهروهردگاره. وَاذْكُرْ عِبَادَنَا إِبْرَاهِيمَ وَإِسْحَاقَ وَيَعْقُوبَ أُولِي الأَيْدِي وَالأَبْصَارِ ﴿٤٥﴾ ئهی پێغهمبهر صلی الله علیه وسلم باس و یادی بهنده بهڕێزهکانمان ئیبراهیم و ئیسحاق و یهعقوب بکه، ههمویان دهستێکی باڵایان ههبوو له گهیاندنی ئایینی خوادا، دهستێکی باڵایان ههبوو له چاکه و چاکهکاریدا، ههروهها بهرچاو ڕوونی و شارهزایی تهواویان ههبوو له ههموو ڕوویهکهوه. إِنَّا أَخْلَصْنَاهُم بِخَالِصَةٍ ذِكْرَى الدَّارِ ﴿٤٦﴾ ئێمه بهڕاستی کردمانن بهبهندهیهکی تایبهتی خۆمان بههۆی سیفهتی دنیانهویستی که ئهویش یادهوهری ڕۆژی قیامهته. وَإِنَّهُمْ عِندَنَا لَمِنَ الْمُصْطَفَيْنَ الأَخْيَارِ ﴿٤٧﴾ بهڕاستی ئهوانه لای ئێمه لهو کهسانهن که ههڵمان بژاردوون و پهسهندمان کردوون. وَاذْكُرْ إِسْمَاعِيلَ وَالْيَسَعَ وَذَا الْكِفْلِ وَكُلٌّ مِّنْ الأَخْيَارِ ﴿٤٨﴾ ههروهها باس و یادی -اسماعیل و الیسع و ذوالکفل- یشیان بۆ بکه که ههریهکێك لهوانه له ههڵبژارده و پهسهندکراوهکانن. هَذَا ذِكْرٌ وَإِنَّ لِلْمُتَّقِينَ لَحُسْنَ مَآبٍ ﴿٤٩﴾ ئهمانه ههمووی ناوبانگی ئهو پێغهمبهره بهڕێزانهیه و بێگومان بۆ پارێزکار و خواناسیش چاکترین جێگه و ڕێگه و شوێنمان ئاماده کردووه. جَنَّاتِ عَدْنٍ مُّفَتَّحَةً لَّهُمُ الأَبْوَابُ ﴿٥٠﴾ باخهکانی بهههشتی عهدنه، که ههر ههمووی دهروازهکانی لهسهر پشته بۆیان. مُتَّكِئِينَ فِيهَا يَدْعُونَ فِيهَا بِفَاكِهَةٍ كَثِيرَةٍ وَشَرَابٍ﴿٥۱﴾ تیایدا به ئاسوودهیی شانیان داداوه، بهردهوام داوای میوهی زۆر و خواردنهوهی ههمهجۆر دهکهن. وَعِندَهُمْ قَاصِرَاتُ الطَّرْفِ أَتْرَابٌ ﴿٥٢﴾ ههروهها حۆری هاوتهمهنی به حهیاو شهرم لایانه، که تهنها عاشقی هاوسهرهکانیانن و چاو بۆ کهسی تر ههڵنابڕن. هَذَا مَا تُوعَدُونَ لِيَوْمِ الْحِسَابِ ﴿٥٣﴾ جا ئا ئهم بهڵێنی نازو نیعمهتهی پێتان دراوه له ڕۆژی پاداشتدا بۆتان ئامادهیه. إِنَّ هَذَا لَرِزْقُنَا مَا لَهُ مِن نَّفَادٍ ﴿٥٤﴾ بهڕاستی ئهمه ڕزق و ڕۆزیمانه بۆ بهختهوهران، ههرگیز تهواو نابێت و کۆتایی نایهت. هَذَا وَإِنَّ لِلطَّاغِينَ لَشَرَّ مَآبٍ ﴿٥٥﴾ ئهمهی باسکرا بۆ ئیماندارانه، بهڵام بۆ ستهمکار و یاخی بووهکان، بهڕاستی ناخۆشترین جێگه و ڕێگه ئامادهیه. جَهَنَّمَ يَصْلَوْنَهَا فَبِئْسَ الْمِهَادُ ﴿٥٦﴾ دۆزهخه، که دهگهیهنرێنه ناوی، کهواته ئای چ شوێنێکی ناساز و سهخت و ناسۆره. هَذَا فَلْيَذُوقُوهُ حَمِيمٌ وَغَسَّاقٌ ﴿٥٧﴾ ئهمه و، دهبا ههر بچێژن و بخۆن له ئاو و خۆراکی زۆر گهرم و کێم و زووخاوی داچۆڕاو. وَآخَرُ مِن شَكْلِهِ أَزْوَاجٌ ﴿٥٨﴾ شتی تریس لهو بابهتانه ههمهجۆر دهرخواردیان دهدرێت. هَذَا فَوْجٌ مُّقْتَحِمٌ مَّعَكُمْ لا مَرْحَبًا بِهِمْ إِنَّهُمْ صَالُوا النَّارِ ﴿٥٩﴾ (کاتێك ستهمکاران بهرهو دۆزهخ ڕاپێچ دهکرێن ههندێ فریشته پێیان دهڵێن:) ئهوه تاقمێکه لهگهڵ ئێوهدا پاڵهپهستۆیانه، ئهوانیش دهڵێن: دهك بهخێر نهیهن، ئهوانیش دهبێت بگهیهنرێنه دۆزهخ و بچنه ناو ئاگرهوه. قَالُوا بَلْ أَنتُمْ لا مَرْحَبًا بِكُمْ أَنتُمْ قَدَّمْتُمُوهُ لَنَا فَبِئْسَ الْقَرَارُ ﴿٦٠﴾ له وهڵامیاندا دهڵێن: نهخێر ئێوه بهخێر نهیهنهوه، ئێوه ئهم شوێنهتان بۆ ئێمه مسۆگهر کرد ئای که جێگهیهکی ناساز و ناخۆشه. قَالُوا رَبَّنَا مَن قَدَّمَ لَنَا هَذَا فَزِدْهُ عَذَابًا ضِعْفًا فِي النَّارِ ﴿٦۱﴾ دوایی بهدهم ئاهو ناڵهوه دهڵێن: پهروهردگارا ئهوهی بوو بههۆی ئهوهی که ئا ئهم شوێنه بهنسیبی ئێمه ببێت، سزای چهند بهرامبهری لهناو دۆزهخدا بۆ پێش بهێنه. وَقَالُوا مَا لَنَا لا نَرَى رِجَالاً كُنَّا نَعُدُّهُم مِّنَ الأَشْرَارِ ﴿٦٢﴾ ههرهوهها دهڵێن: ئهوه چیمانه بۆچی ئێمه کهسانێك نابینین که کاتی خۆی به خراپ و دواکهوتوو کۆنهپهرست دهماندانه قهڵهم. أَتَّخَذْنَاهُمْ سِخْرِيًّا أَمْ زَاغَتْ عَنْهُمُ الأَبْصَارُ ﴿٦٣﴾ کاتی خۆی گاڵتهمان پێ دهکردن، توانجمان تێدهگرتن کهچی ئهمڕۆ یان لێره نین، یان بهرچاومان لێڵ و تاریکه و نایانبینن!! إِنَّ ذَلِكَ لَحَقٌّ تَخَاصُمُ أَهْلِ النَّارِ ﴿٦٤﴾ بهڕاستی ئهوه بهسهرهات و کێشمهکێش و دهمه دهمێی دۆزهخیهکان و حهقیقهت و ڕاستهقینهیه و بۆیان پێش دێت. قُلْ إِنَّمَا أَنَا مُنذِرٌ وَمَا مِنْ إِلَهٍ إِلاَّ اللَّهُ الْوَاحِدُ الْقَهَّارُ ﴿٦٥﴾ ئهی پێغهمبهر صلی الله علیه وسلم پێیان بڵێ بهڕاستی من تهنها بێدارکهرهوهم، که جگهله خوای تاکو تاکو تهنها و بهدهسهڵات و خهشمگیر له تاوانباران هیچ خوایهکی تر نیه. رَبُّ السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضِ وَمَا بَيْنَهُمَا الْعَزِيزُ الْغَفَّارُ ﴿٦٦﴾ ئهو خوایه پهروهردگاری ئاسمانهکان و زهوی و ههموو دروستکراوانی نێوانیانه، بهڵادهسته بهسهر کافراندا، لێخۆشبووه و چاوپۆشی دهکات له ئیمانداران. قُلْ هُوَ نَبَأٌ عَظِيمٌ ﴿٦٧﴾ پێیان بڵێ: ئهم ههواڵ و دهنگ و باسێکی زۆر گهوره و گرنگن. أَنتُمْ عَنْهُ مُعْرِضُونَ ﴿٦٨﴾ بهڵام ئێوه پشتی تێدهکهن و گوێی بۆ ناگرن. مَا كَانَ لِي مِنْ عِلْمٍ بِالْمَلَإِ الأَعْلَى إِذْ يَخْتَصِمُونَ ﴿٦٩﴾ خۆ من (مهبهست پێغهمبهره) هیچ ئاگاداری ئهوه نهبووم کهچی گوزارهوه له شوێنه بڵندهکاندا کاتێك که فریشتهکان کێشهیان ههبوو له جێنشینی ئادهمدا. إِن يُوحَى إِلَيَّ إِلاَّ أَنَّمَا أَنَا نَذِيرٌ مُّبِينٌ ﴿٧٠﴾ وهحی و نیگام بۆ نایهت تهنها لهبهر ئهوه نهبێت که من بێدارکهرهوهیهکی ئاشکرام. إِذْ قَالَ رَبُّكَ لِلْمَلائِكَةِ إِنِّي خَالِقٌ بَشَرًا مِن طِينٍ ﴿٧۱﴾ کێشهی فریشتهکان کاتێك بوو که پهروهردگارت پێی وتن: من دهمهوێت بهشهرێک، له قوڕ دروست بکهم. فَإِذَا سَوَّيْتُهُ وَنَفَخْتُ فِيهِ مِن رُّوحِي فَقَعُوا لَهُ سَاجِدِينَ ﴿٧٢﴾ جا کاتێك دروستم کرد و لهو گیان و ڕۆحهی که من خاوهنی ئهوم، فووم پێداکردو گیان و ژیانم پێبهخشی ئێوهی فریشته ههمووتان سووژدهی (رێزو تهقدیری بهفهرمانی من) بۆ بهرن. فَسَجَدَ الْمَلائِكَةُ كُلُّهُمْ أَجْمَعُونَ ﴿٧٣﴾ ههموو فریشتهکان فهرمانی خوایان بهجێ هێنا و سووژدهیان برد. إِلاَّ إِبْلِيسَ اسْتَكْبَرَ وَكَانَ مِنْ الْكَافِرِينَ ﴿٧٤﴾ جگه له ئیبلیس نهبێت که لهو کاتهدا لهناو فریشتهکاندا بوو فووی کرده خۆی و خۆی بهگهوره زانی و خۆی خسته ڕیزی کافرانهوه. قَالَ يَا إِبْلِيسُ مَا مَنَعَكَ أَن تَسْجُدَ لِمَا خَلَقْتُ بِيَدَيَّ أَسْتَكْبَرْتَ أَمْ كُنتَ مِنَ الْعَالِينَ ﴿٧٥﴾ خوا فهرمووی: ئهی ئیبلیس ئهوه چی نهیهێشت و نایهڵێت سووژده بهریت بۆ ئهو کهسهی که به دوو دهستی قودرهتی خۆم دروستم کردووه؟! ئایا خۆتت بهگهوره زانی یان ههر له زووهوه خۆت لا بهرزو گهورهیه. قَالَ أَنَا خَيْرٌ مِّنْهُ خَلَقْتَنِي مِن نَّارٍ وَخَلَقْتَهُ مِن طِينٍ ﴿٧٦﴾ شهیتان وتی: من لهو چاکترو بهنرختر و پیرۆزترم، چونکه تۆ منت له ئاگر دروست کردووه و ئهوت له قوڕ بهدیهێناوه. قَالَ فَاخْرُجْ مِنْهَا فَإِنَّكَ رَجِيمٌ ﴿٧٧﴾ خوا فهرمووی: مادهم وایه دهرچۆ له بهههشت و بهجێی بهێڵه چونکه تۆ ئیتر ڕهجم کراوو دوور خراوهتهوه له ڕهحمهتی من. وَإِنَّ عَلَيْكَ لَعْنَتِي إِلَى يَوْمِ الدِّينِ ﴿٧٨﴾ بهڕاستی لهعنهت و نهفرینی منت لهسهره تا ڕۆژی قیامهت (چونکه تۆ فهرمانی منت جێبهجێ نهکرد). قَالَ رَبِّ فَأَنظِرْنِي إِلَى يَوْمِ يُبْعَثُونَ ﴿٧٩﴾ شهیتان وتی: پهروهردگارا دهی کهواته مۆڵهتم بده تا ئهو ڕۆژهی که نهوهکانی ئادهم زیندوو دهکرێنهوه. قَالَ فَإِنَّكَ مِنَ الْمُنظَرِينَ ﴿٨٠﴾ خوا فهرمووی: باشه تۆ له مۆڵهت دراوانیت… إِلَى يَوْمِ الْوَقْتِ الْمَعْلُومِ ﴿٨۱﴾ تا ڕۆژو کاتی دیاریکراو. قَالَ فَبِعِزَّتِكَ لَأُغْوِيَنَّهُمْ أَجْمَعِينَ ﴿٨٢﴾ ئینجا شهیتان وتی: سوێند بهدهسهڵاتی بێ سنوورت شهرت بێت ههر ههموویان گومڕاو سهرگهردان بکهم. إِلاَّ عِبَادَكَ مِنْهُمُ الْمُخْلَصِينَ ﴿٨٣﴾ جگه له بهنده و عهبده دڵسۆزهکانت که ههڵبژارهدهی خۆتن (دهسهڵاتی ئهوانم نیه). قَالَ فَالْحَقُّ وَالْحَقَّ أَقُولُ ﴿٨٤﴾ پهروهردگار فهرمووی: من خۆم حهق و ڕاستیم و ههر حهق و ڕاستیش دهڵێم. لَأَمْلَأَنَّ جَهَنَّمَ مِنكَ وَمِمَّن تَبِعَكَ مِنْهُمْ أَجْمَعِينَ ﴿٨٥﴾ سوێند بهزاتی خۆم دهبێت دۆزهخ پڕ بکهم له تۆو له ههموو ئهوانهی که شوێنی تۆ دهکهون. قُلْ مَا أَسْأَلُكُمْ عَلَيْهِ مِنْ أَجْرٍ وَمَا أَنَا مِنَ الْمُتَكَلِّفِينَ ﴿٨٦﴾ جا تۆش ئهی پێغهمبهر صلی الله علیه وسلم بهو خهڵکه بڵێ: من هیچ پاداشت و خهڵاتێکم له ئێوه ناوێت، من لهو کهسانهش نیم که شت ههڵبهستم و زۆر له خۆم بکهم. إِنْ هُوَ إِلاَّ ذِكْرٌ لِّلْعَالَمِينَ ﴿٨٧﴾ ئهم قورئانه تهنها ئامۆژگاریه بۆ ههموو خهڵکی جیهان له ههموو کات و شوێنێکدا. وَلَتَعْلَمُنَّ نَبَأَهُ بَعْدَ حِينٍ ﴿٨٨﴾ بهڕاستی له داهاتوویهکی نزیکدا، ههر له دنیادا ههواڵی ڕاستی و دروستی ئهم ئایینه دهزانن، له قیامهتیشدا ههموو شتێك به تهواوی ئاشکراو ڕوون دهبێت.
الموضوع الأصلي : 38. سورة ص // المصدر : منتدياتحلبجةنت // الكاتب: ibn islam